درباره طبیعت گوشت ها در طب سنتی بیشتر بدانید!!
بنا به گفته جالینوس بهترین غذا، غذایی است که لطیف و غلیظ باشد، مانند نان گندم پاک، گوشت مرغ، کبک و ماهی. همچنین بیان می کند که برای خونسازی می توان از نان گندم پاک، گوشت گوسفند جوان و گوساله گاو خصوصا قسمتهایی از گوشت که همراه با استخوان و کمی چربی است، استفاده کرد؛ چون زود هضم بوده و سریعتر به بدن می رسند.
گوشت در طب سنتی در دسته غذاهای مطلق قرار می گیرد. هضم گوشت نیازمند دستگاه هاضمه قوی می باشد تا به مصرف قوه مدبره برسد. بنابراین بهتر است کودکان، بیماران و افراد مسن کمتر گوشت مصرف کنند. به علاوه بیماران گرم مزاج هم باید در مصرف گوشت احتیاط کنند.
گوشت اعصاب مغز را بیدار کرده، طبع شعر را افزایش داده و عشق و عاطفه و ابتکارات علمی و فنی را فعال می کند. غذای مغز فسفر و یستین است که در گوشت بیش از سایر غذاها یافت می شود. با اینحال اگر گوشت بیش از حد مصرف شود اعصاب را فرسوده و فلج می کند.
گوشت هم مانند دیگر غذاها اگر به افراط مصرف نشود برای بدن انسان سودمند است.
بررسی 8 بیماری ناشی از غلبه صفرا
×
طبق نظر دانشمندان اروپایی مصرف گوشت باعث بیماریهایی مانند پوکی استخوان – ضعف غد بدن – سوء هاضمه – حصبه – وبا – سل – سرطان – بیماریهای کبدی – مرض قند – آپاندیس – بیماریهای روده ای – انسداد روده و یبوست می شود.
به نظر آنها به
طور کلی گوشت باید از سبد غذایی بشر حذف شود. البته تمامی این بیماریها به دلیل
مصرف افراطی گوشت و یا رعایت نکردن اصول بهداشتی آن از قبیل ذبح و شکار و پخت
نامناسب آن است.
از نظر طب سنتی طبیعت همه گوشتها، گرم و تر است که مبنای اعتدال گوشت گوسفند می
باشد.
v
امام رضا (ع): خوردن گوشت، شنیدن و دیدن را فزاید و خوردن آن با تخم مرغ باه
را فزاید و آن سره خوراکهاست در دنیا و آخرت.
v
امام صادق (ع): حضرت رسول (ص)، گوشت بسیار می خوردند و دوست می داشتند.
v
امام صادق (ع): گوشت خوردن در بدن گوشت می رویاند و کسیکه چهل روز گوشت نخورد
کج خلق می شود.
با توجه به طبیعت متفاوت گوشتها در طب سنتی، باید در مصرف
گوشت تنوع را در نظر داشت و از گوشت حیوانات گوناگون در رژیم غذایی مصرف کرد و
تنها به یک یا دو نوع گوشت اکتفا نکرد.
-
گوشت گوسفند:
بهترین و
مناسبترین و سازگارتری گوشت با مزاج انسان، گوشت گوسفند است. گوسفندی مناسب است که
نر باشد و سن آن کمتر از 6 ماه باشد. بهترین قسمت گوشت گوسفند قسمت سردست و گردن و
راسته آن می باشد.
با توجه به طبیعت
گوشت گوسفند در طب سنتی، مصرف گوشت گوسفند در دراز مدت ضرر آفرین نبوده و بهترین
گوشت برای افراد با سوء مزاج سودا و ضعف قوای جنسی محسوب می شود.
آب گوشت گوسفند
سالم که همراه با نخود و ادویه در ظرف سفالی پخته شده بسیار مفید است. به اندازه
یک کاسه ماست خوری آب آن بدون گوشت و حبوبات هم دواست و هم غذایی است مفتح، محلل،
مدر، هاضم و رافع سدّه. یعنی اگر گرفتگی ای از غذاهای قبل باشد این آب گوشت گرفتگی
را رفع می کند.
v
شخصی خدمت امام رضا (ع) رسید و عرض کرد که اهل بیت ما گوشت گوسفند نمی خورند و
می گویند که سودا را به حرکت در می آورد و از آن دردسر و دردهای دیگر بهم می رسد.
حضرت فرمود: اگر خدای عزوجل گوشتی بهتر از گوشت گوسفند می دانست فدای اسماعیل را
گوسفند قرار نمی داد.
-
گوشت بره گوسفند:
گوشت بره گوسفند
در طب سنتی سفت تر از گوشت بزغاله، نیروزاتر، گرمتر و دارای پسماند بیشتری است و
از لحاظ درجه ارزش غذایی پس از گوشت بزغاله قرار دارد. گوشت بره نرم کننده شکم
است.
-
گوشت گاو:
طبع گوشت گاو در
طب سنتی سردتر، خشک تر و دیر هضم تر از گوشت گوسفند است. گوشت گاو سنگین بوده و
مولد خون غلیظ و سوداست که به همین دلیل برای افراد ضعیف و دچار خستگی و ضعف،
ورزشکاران و افراد با فعالیت بدنی بالا مناسب است.
v
امام صادق (ع): گوشت گاو پیسی را زایل می کند و شیر گاو دواست و روغن گاو
شفاست و گوشت گاو درد است.
v
امام باقر (ع): بنی اسرائیل از پیسی به موسی شکایت کردند که حق تعالی به ایشان
وحی کرد که آنها را امر کن که گوشت گاو را با چغندر بخورند.
v
پیامبر (ص): گوشت گاو درد است و شیرش دواست ولی گوشت گوسفند دواست و شیرش درد است.
-
گوشت گوساله:
طبیعت گوشت
گوساله در طب سنتی گرم و تر است و مولد خون صالح و معتدل و دارای ارزش غذایی
بالایی است.
-
گوشت شتر (نر):
از لحاظ مزاج،
طبیعت گوشت شتر، بسیار گرم بوده و مولد خون غلیظ است. بنابراین برای افراد ناتوان
و دچار ضعف مناسب می باشد.
-
گوشت بز:
گوشت بز نسبت به گوسفند در طب سنتی سردتر و
مرطوب تر بوده و دارای پسماند بیشتری است. بعلاوه نیروزایی و ارزش غذایی
کمتری نسبت به گوشت گوسفند دارد بنابراین برای افراد با مزاج سرد مناسب نیست.
گوشت بز برای
افراد با مزاج گرم و تر سازگارتر است و از بیماریهای سوء مزاج گرم جلوگیری می کند.
-
گوشت بز کوهی:
از لحاظ طبیعت
سنگین تر بوده و بیشتر باعث بستگی خون می شود. مانند گوشت گوزن و اردک وحشی که
گرمای بیشتری تولید می کنند.
-
گوشت شکار:
گوشت شکار
(حیوانات غیر اهلی) به دلیل استفاده از علفهای طبیعی و آب و هوای آزاد و نورآفتاب
سالمتر و کاملتر هستند. البته شکار کردن آنها نباید به نحوی باشد که به آنها
اضطراب وارد شود چون گوشت آنها سمی می شود.
بهترین گوشت
شکاری، گوشت آهو است که مولد خون سوداوی بوده و طبیعت آن، گرم تر و خشک تر از گوسفند و گاهی سرد و خشک است.
گوشت پرندگان چون بیشتر از راههای طبیعی تغذیه می کنند سالم
تر بوده و دارای املاح معدنی کامل تر و بیشتری هستند.
-
گوشت مرغ و خروس:
گوشت خروس، در طب
سنتی برتر از گوشت مرغ است؛ البته گوشت جوجه خروس
بهتر است. می توان از گوشت مرغ و خروس به صورت آش و شوربا در دوران نقاهت استفاده
نمود.
-
گوشت گنجشک:
این گوشت از لحاظ
طبیعت در طب سنتی گرم بوده و باعث افزایش نیروی جنسی می شود.
-
گوشت کبک:
حیوان هر چه سریع
الحرکت تر باشد مزاج آن گرم و خشک است و خشکی آن از گرمی آن بیشتر است. گوشت کبک
لطیف سریع الهضم – کثیرالغذا – یبوست آور و مقوی باه می باشد. از گوشت مرغ سنگین تر بوده
و دارای ارزش غذایی بالایی است.
-
گوشت بلدرچین:
مزاج گوشت
بلدرچین در طب سنتی، گرم و خشک است و ارزش غذایی بالایی دارد و مقوی باه به ویژه
در خانمها می باشد. که به صورت پخته بهتر از کبابی آن است. بهتر است گوشت بلدرچین
همراه با ترشی و روغن زیتون میل شود.
-
گوشت تیهو:
سبکترین و بهترین
گوشت در میان پرندگان در طب سنتی، گوشت تیهو است و به عنوان خوراکی سبک و بسیار
مناسب محسوب می شود. بنابراین برای تقویت بیماران در دوران نقاهت و برای درمان ضعف
اعضای بدن مناسب است.
-
گوشت درّاج:
ارزش غذایی گوشت
دراج بعد از گوشت تیهو است. کم پسمانده است و دارای گرمای کمتری می باشد.
v
امام کاظم (ع): گوشت درّاج ساقها را نیرو می دهد و تب را ببرد.
-
گوشت اردک:
گوشتی بسیار سخت
و گرم می باشد و قسمت بیشتر آن بعد از مصرف به پسماند تبدیل می شود.
v
حضرت علی (ع): گوشت اردک، گاومیش مرغان است چون لجن می خورد و مرغ خانگی خوک
مرغان است زیرا فضله آدمی می خورد و درّاج حبشی مرغان است.
-
گوشت ماهی:
طبیعت گوشت ماهی از
نظر طب کهن، سرد و تر بوده و صالح الکیموس، رطوبت زا و چاق کننده، مولد منی به
خصوص در خانمها و مقوی باه در گرم مزاجان می باشد.
ماهی کباب شده همراه
با آبغوره و سماق برای اسهال های دموی و صفراوی مفید است. کباب ماهی در افراد با
سوء مزاج سرد، سوء مزاج بلغم، سوء مزاج تر در مغز یا معده بهتر است مصرف نشود و در
صورت مصرف با مصلحات از قبیل زنجبیل، دارچین، گل قند و گلپر میل شود. در گرم
مزاجان کمی سرکه هم افزوده شود.
خوردن گوشت ماهی
تازه برای سردرد به خصوص در ناحیه شقیقه ها در فصل تابستان و زمستان نافع است.
ü
مصرف ماهی همراه با شیر، تخم مرغ و سایر گوشتها ممنوع است.
ü
مصرف مداوم ماهی باعث بیناری استسقا و برص می شود.
-
گوشت با چربی:
بسیار مرطوب،
پسمانده بسیار زیاد و ارزش غذایی کمتری از گوشت لخم دارد. خوردن گوشت چرب باعث
آماده شدن دستگاه تناسلی و مصونیت از سرمای هوا می شود.
-
گوشت سرخ و سفید:
خونساز بوده و
سرد و تر و چسبنده تر می باشد.
-
گوشت کبابی:
ارزش غذایی
بالایی دارد و نیروزاست. به سرعت مواد غذایی را به بدن می رساند. اما برای
افرادیکه گوارش ضعیف دارند مناسب نیست. بهتر است تا یک ساعت بعد از خوردن آن هیچ
خوراکی و نوشیدنی مصرف نشود.
ü
گوشت آبپز با چربی سنگین تر است از گوشت کبابی اما گوشت سرخ شده سبک تر می
باشد.
-
گوشت خشک شده:
گوشت خشک شده در طب سنتی گرمازاست و برای فرد تب دار مناسب نیست. به علاوه باعث ایجاد دردهای مختلف و سست شدن معده می شود.
نکات نهایی در رابطه
با مصرف گوشت در طب سنتی:
-
خوردن گوشت گاو، گوسفند و شتر حلال است. گوشت جانوران وحشی که نیش و چنگال
ندارند حلال است.
-
گوشت پرندگانی که چینه دان دارند حلال است و بقیه حرام است.
-
خوردن مداوم گوشت حیوانات وحشی و گاو عقل را تغییر می دهد و حافظه را ضعیف
کرده موجب فراموشی می گردد.
-
گوشت محرک اعصاب است.
-
خوردن گوشت در هوای گرم سمی و خطرناک بوده چون در هوای گرم زودتر فاسد می شود.
-
مصرف گوشت حیوانات پیر برای سیستم عصبی مضر است.
-
گوشت بیشتر از سایر غذاها نیاز به حرارت بیشتری دارد و جاذب ازت است اما اگر
با حبوبات پخته شود ضرر ندارد.
-
گوشت نیم پز باعث بیماریهایی از قبیل آپاندیس – ورم روده – عفونتهای معده و روده – بیماریهای کبدی – دیابت و حتی سرطان می شود.
-
گوشت بره، گوشت کبک، گوشت مرغ و گوشت بزغاله باعث تولید خون صالح می شود.
-
ماهیچه گرمتر از چربی گوشت است.
-
گوشت بزغاله و بره مرطوب هستند. گوشت جوجه کبوتر و گنجشک تولید خون گرمتر و
سنگین تر می کند.
- گوشت جانوران پیر و رویان هایی که از شکم جانوران سربریده بیرون می آید هیچ ارزشی برای خوردن ندارند. هر چه جاندار جوانتر باشد گوشت آن بهتر و دارای رطوبت بیشتر و هر چه پیرتر گوشت آن خشکتر و بدتر است.
بیشتر بدانید: برای ثبت نام در کامل ترین دوره مبانی طب سنتی، کلیک کنید.
منابع:
1.
ابن سینا، حسین بن عبد الله، و قزوینی، عبدالکریم بن محمدیحیی. ۱۳۸۷. ترجمه و
شرح حفظ الصحة شیخ الرئیس. ۱ ج. تهران - ایران: دانشگاه علوم پزشكی ايران. مؤسسه
مطالعات تاريخ پزشکی. طب اسلامی و مکمل.
2.
جالینوس، افضل‌الدین کرمانی، احمد بن حامد، بیگ‌باباپور، یوسف، و افلاطون.
۱۳۹۰–۲۰۱۱. شش رساله کهن پزشکی. ۱ ج. قم - ایران: مجمع ذخائر اسلامی.
3.
رازی، محمد بن زکریا. ۱۳۳۳. برء
الساعة (بهبود آنی). ۱ ج. اصفهان - ایران: علي آقا شيرازي.
4.
رازی، محمد بن زکریا، و بکری صدیقی، حازم. ۱۴۰۸–۱۹۸۷. المنصوري في الطب. ۱ ج.
کویت -: المنظمة العربية للتربية و الثقافة و العلوم. معهد المخطوطات العربية.
5.
رضوی، رسول، برنجکار، رضا، و مرکز مدیریت
حوزه های علمیه، دفتر تدوین متون درسی حوزه های علمیه. ۱۳۹۹. معارف و عقاید ۷. ۱
ج. قم - ایران: مرکز مدیریت حوزه‌های علمیه. دفتر تدوین متون درسی.
6.
علی بن موسی (ع)، امام
هشتم، نجفی، محمد رضا، و دریایی، محمد رسول. ۱۳۸۹. نامه زرین سلامت. ۱ ج. مشهد
مقدس - ایران: آستان قدس رضوی. بنياد پژوهشهای اسلامى.
7.
علی بن موسی (ع)، امام
هشتم، و امیر صادقی، نصیر الدین. ۱۳۸۱. طب الرضا: طب و بهداشت از امام علی بن موسی
الرضا علیه السلام. ۱ ج. تهران - ایران: معراجی.
8.
مجلسی، محمدباقر بن محمدتقی. ۱۳۶۹. حلیة
المتقین. ۱ ج. قم - ایران: لقمان.
9.
محمدی ری‌شهری، محمد، پسندیده، عباس،
خوش نصیب، مرتضی، و موسوی، رسول. ۱۳۹۲. الگوی شادی از نگاه قرآن و حدیث. ۱ ج. قم -
ایران: مؤسسه علمی فرهنگی دار الحديث. سازمان چاپ و نشر.
10. یوسفی. علی. (1400). مبانی طب
سطح 2. گروه آموزشی طب سنتی. اندیشکده سبک زندگی صدای حکیم. تهران. ایران
تهیه شده توسط
عطیه حدادنژاد، دستیار استاد یوسفی و عضو تحریریه صدای حکیم
