چند روش قطعی برای درمان شپش سر در طب سنتی
مقدمه: در این مقاله سعی داریم در مورد دلیل به وجود آمدن شپش مخصوصا شپش سر در طب سنتی و راه های درمان آن صحبت کنیم.
درزمان قدیم در فارسی به آن سپش، ترکی بیت و به هندی جون می گفتند و در
منابع به آن قمل، قمقام، و رشک هم می گویند، در طول تاریخ افراد به سه نوع شپش
مبتلا می شدند:
1: شپش سر
2: شپش مژه ها
3: شپش بدن
اما الان با پیشرفت جوامع و بهتر شدن سبک زندگی بهداشتی و نظافت مردم شپش
بسیار کمتر شده و اکثر افرادی که به شپش مبتلا می شوند مشکل آنها شپش موی سر است
که در این مقاله به دلایل و راه های درمان شپش سر در طب سنتی می پردازیم.
شپش ها موجودات ریزی هستند که شبیه به کک می باشند و تفاوت آنها با کک این
است که کک می تواند بپرد اما شپش نمی تواند بپرد.
در بعضی منابع آمده است که شپش ها سمیت ندارند و فقط برای کسب غذا، خود را
در پوست می برد، اما در کتاب آیین تندرستی آمده است که شپش می تواند عامل انتقال
بیماری های خطرناکی مثل تیفوس و تب راجعه باشد؛ شپش با فرو بردن نیش مخصوص خود،
خون انسان را می مکد و موجب ایجاد خارش در آن محل از پوست می شود، با خاراندن محل خارش
و له شدن فضولات شپش در آن محل؛ میکروب های موجود در مدفوع شپش وارد بدن می شوند و
در صورت آلودگی شپش به میکروب تیفوس یا تب راجعه این بیماری ها به انسان عارض می
شوند، معمولا آلودگی به شپش نزد کودکان، مخصوصا دختر بچه ها بیشتر دیده می شود.
شپش ها به چند دلیل می توانند به وجود بیایند:
1: در بیشتر مواقع شپش ها به دلیل عدم رعایت نظافت وبه مقدار کافی حمام
نرفتن و شستشوی کم بدن به وجود می آیند، شپش های سر در اثر چربی پوست و کثیفی های
سر به وجود می آیند و در سر تغذیه می کنند و سر را محلی امن برای زندگی می بینند و
در سر تولید مثل می کنند؛ این موجودات در سر ایجاد خارش می کنند و این برای انسان
عذاب آور است.
2: در بعضی مواقع به وجود آمدن شپش به دلیل رطوبت فضله ای است که می خواهد
از بدن خارج شود و طی فرایندی در مسامات بدن می ماند، میگندد و تبدیل به شپش می
شود.
3: در بعضی مواقع نیز شپش به دلیل خوردن زیاد شیر و چیزهای لزج و گندیده
مخصوصا انجیر گندیده به وجود می آید.
4: دربعضی از منابع آمده که شپش به دلیل پری اخلاط وخوردن انجیر و شیر
باهم است و اگر شپش ها زیاد بشوند باید بلغم و سودا را از بدن خارج کنند و بعد
نسخه های درمان شپش در طب سنتی انجام شود.
5: شپش در منابع به عنوان فضله هضم سوم و چهارم و درکتاب حفظ الصحه و
سیاست المدن به عنوان فضله هضم سوم آمده است.
تدابیر
جلوگیری از شپش:
1: افراد سعی کنند که از خوردن شیر زیاد و خوردن میوه های گندیده به خصوص
انجیر گندیده پرهیز کنند زیرا تمام خواص و فوایدی که برای میوه ها درمنابع ذکر شده
است، درمورد میوه های تازه و سالم است.
2: افراد سعی کنند که حداقل یک بار در ماه حمام طبی انجام بدهند، حمام طبی
با دوش گرفتن امروزه بسیار متفاوت است: درحمام طبی حداقل مدت زمان ماندن در حمام
یک ساعت است تا منافذ باز شوند و سمومات از بدن خارج شوند و همچنین بهتر است از
کیسه حمام نیز استفاده بشود.
2: از آنجایی که شپش درمنابع به عنوان فضله هضم سوم و چهارم آمده است باید
بدن را پاکسازی کرد، یعنی فضولات را از بدن پاکسازی کرد که یکی از بهترین راه های
دفع فضولات از بدن ورزش کردن است و گوارش اصلاح بشود: پس فرد باید از غذاهای مضر
کمتر استفاده بکند و سعی کند عادات غذایی خوب ایجاد کند.
درادامه چند تا از نسخه های درمان شپش در طب سنتی را برای شما اورده ام که می توانید
استفاده کنید و شپش را درمان کنید:
1: شستن سر با استفاده از برگ درخت انار زمانی که شپش در سر باشد و شستن
پلک چشم با عصاره چغندر برای زمانی که شپش در مژه ها باشد.
2: مالیدن روغن بادام به علاوه برگ کوبیده شده خربزه.
3: مالیدن آب نمک به بدن در حمام.
4: استفاده کردن از گیاه آقطی که ضد حشره است و آب جوشانده آن به صورت
موضعی هم ضد شپش است.
5: می توانید تا مدتی آب جوشانده نعنای تازه یا آب جوشانده آویشن و سدر را
خمیر کرده و با آن سر را بشویید.
6: درصورتی که پوست سر چرب نباشد گهگاه میتوانید از روغن بادام تلخ به سر
بمالید.
7: رفتن در آب گوگرد و یا استفاده کردن از آن: آب گوگرد در حالت عادی از
کوه ها و به صورت جوشان بیرون می آید و برای از بین رفتن شپش بسیار عالی است.
8: بخور سر با استفاده از سبوس عدس.
9:جیوه را با حنا مخلوط کنید و به ریشه موها بمالید اما مراقب
باشید که وارد بدنتان یا چشمانتان نشود.
10:یک شعر و نسخه زیبا
ای آنکه گرفتار غم از قمقامی(شپش)
از ساغر غم مدام درد آشامی
صحت طلب و طلا کن از زیبق و زیت
تا کی به مرض روی ره ناکامی
طرز تهیه نسخه آورده شده در شعر: سه مثقال جیوه به علاوه حنای ساییده شده،
به علاوه روغن زیتون، از هریک پنج مثقال و از روغن پیه گرده بز هم ده مثقال، همه
را با هم ترکیب می کنید و کف دست می کوبید تا جیوه کشته بشود و شب بگزارید بماند
تا صبح و صبح حمام کنید.
11: شستن سر با بوته شاهدانه، از بین برنده شپش است، و مالیدن جوشانده
چغندر نیز برای از بین بردن بردن آن مفید است، و شاهتره هم جهت رفع آن مفید است.
12: شستن سر با آب شور و برگ گیاه خرزهره را با مویز کوهی و خبث الفضه و
بادام تلخ یکجا کرده و بر روی سر بمالید.
13:لباس ها را بشویید و در آفتاب خشک کنید و اتو بزنید و چند روز متوالی
به حمام بروید و سر را با تاید بشویید، که بسیار موثر است.
نتیجه گیری: شپش می تواند به چند علت به وجود بیاید که در این مقاله دلایل به وجود آمدن شپش را مورد بررسی قرار دادیم و اینکه مهمترین راه برای به وجود آمدن شپش رعایت نکردن نظافت شخصی و پاکیزگی است، افراد می توانند در صورت به وجود آمدن شپش بدون استفاده از داروهای شیمیایی و با استفاده از نسخه های درمان شپش در طب سنتی آن را درمان کنند.
نویسنده: حسین لاله کانی
منابع:[1] اصفهانى،(1388 )، محمد مهدى، آئين
تندرستى (اصفهانى)، 1جلد، تنديس - تهران، چاپ: نهم، ه.ش.ص89
[1] بهاء الدوله،(1387)، بهاء الدين بن مير قوام الدين، خلاصة التجارب (طبع
جديد)، 1جلد، دانشگاه علوم پزشكى تهران - تهران، چاپ: اول، ه.ش.ص185و186
جمعى از نويسندگان، كتب طبى انتزاعى (فارسى)، 5جلد، چاپ: اول.ص199و325
[1] جمالى يزدى،(1386)، مطهر بن محمد، فرخ نامه، 1جلد، اميركبير - تهران، چاپ:
اول، ه.ش.ص99
حكيم مؤمن، ( 1390)، سيد محمد مؤمن بن محمد زمان، تحفة المؤمنين، 2جلد،
نور وحى - قم، چاپ: اول،ه.ش.
ص558
حكيم، فريد الدين،( 1383)، طب فريدى، 1جلد، دانشگاه علوم پزشكى ايران -
تهران، چاپ: اول، ه.ش.ص142
حاجى شريف،(1388)، احمد، دائرة المعارف گياه درمانى ايران، 1جلد، حافظ
نوين - تهران، چاپ: دوم، ه.ش.ص57و58
خسروى،(1386 )، سيد احمد على، راهنماى داروهاى تندرستى، 1جلد، دانشگاه
علوم پزشكى ايران - تهران، چاپ: اول، ه.ش.ص574
دکتر یوسفی،مبانی
طب( 1400 )،مفردات،مزاج کاربردی،جزوه
مبانی طب
[1] رازى، محمد بن زكريا،( 1387 )، - مترجم: ذاكر، محمد ابراهيم، المنصوري في
الطب (ترجمه)، 1جلد، دانشگاه علوم پزشكى تهران - تهران، چاپ: اول،ه.ش.ص341
شاه ارزانى،( 1387 )، مير محمد
اكبر بن محمد، طب اكبرى، 2جلد، جلال الدين - قم، چاپ: اول،ه.ش.ص1217
[1] على بن موسى (عليه السلام)، امام هشتم، ( 1381 )، - مترجم، اميرصادقى،
نصير الدين، طب الرضا (طب و بهداشت از امام رضا عليه السلام)، 1جلد، معراجى -
تهران، چاپ: ششم،ه.ش.ص249
[1]
ناظم جهان، محمد اعظم،(1387 )، اكسير اعظم، 4جلد، دانشگاه علوم پزشكى
ايران-مؤسسه مطالعات تاريخ پزشكى، طب اسلامى و مكمل - تهران-تهران، چاپ: دوم،
ه.ش.ص548
[1] ناصرالحكماء،(1382 )، علي بن زين العابدين، حفظ صحت، 1جلد، دانشگاه علوم
پزشكى ايران - تهران، چاپ: اول، ه.ش.ص213
[1] يوسفى هروى، يوسف بن محمد،( 1382)، طب يوسفى (جامع الفوائد)، 1جلد،
دانشگاه علوم پزشكى ايران - تهران، چاپ: اول، ه.ش.ص134
