برترین تدابیر پاکسازی بدن در طب سنتی پیش از بهار و اوایل فصل بهار

بسم الله الرحمن الرحیم

مقدمه

امروزه در علم طب سنتی ایران و همچنین در طب چین، بر این باور هستند که، انباشته شدن زیاد مواد زائد در کبد و عدم پاکسازی کبد از سموم، مانع جریان یکنواخت خون و انرژی به تمام قسمت های بدن می شود، در نتیجه قسمتهای ضعیف‌تر بدن دچار بیماری می شوند، و همچنین معتقدند همان گونه که با گرم شدن هوا برف ها آب می شوند، در بدن انسان هم انرژی که در فصل زمستان تجمع یافته است باید از بدن پاک شود، بنابراین در بهار چربی به همراه سموم از بافتهای بدن آزاد شده و وارد جریان خون می شود، غلیظ شدن خون از سموم و خلط باعث ایجاد حالت سفتی و خشکی عضلانی تجمع پلاک در عروق، افزایش خلط و گاه بروز تب می شود، بنابراین بدن نیاز دارد که سموم خلط و چربی های اضافه را در این فصل دفع کند.

۱۳ روش ایده آل پاکسازی بدن در طب سنتی

مزاج فصل بهار

فصل بهار از نظر گرمی و سردی و تری و خشکی در اعتدال است و هیچ یک از وضعیت های فوق غلبه ندارند. هر چند برخی معتقدند که مزاج بهار گرم و تر است.

با این وجود طب سنتی همگی بر پاکسازی بدن از مواد زائدی که از خوردن غذاهای انرژی زا و گرم در فصل زمستان ایجاد شده اند و با گرم شدن تدریجی هوا در  بهار و تابستان تبدیل به سموم و مواد شدیداً مضر می‌شوند، تاکید دارند. به همین منظور برای لذت بردن از طراوت بهاری و جلوگیری از سستی و افزایش غلظت خون پیش رفتن به سمت یک رژیم سبک را توصیه می کنند.

فصل بهار بهترین زمان پاکسازی کبد از فضولات 

در طب سنتی انباشته شدن زیاد مواد زائد در کبد و عدم پاکسازی کبد از سموم مانع جریان یکنواخت خون و انرژی به تمام قسمت های بدن می شود و در نتیجه قسمت های ضعیف تر بدن دچار بیماری می شوند و یا فرد دچار وضعیت مسمومیت مزمن (که با علائمی چون کاهش اشتها، سوء هضم، نفخ، خستگی، احساس طعم تلخ، سردرد و تحریک پذیری زیاد همراه است) خواهد شد.

بنابراین فصل بهار را بهترین زمان پاکسازی کبد از سموم در نظر گرفته اند و قطعاً تغذیه صحیح نقش کلیدی در این امر خواهد داشت و همچنین رعایت سته ضروریه که شامل ۶ اصل ضروری زندگی می باشد در بر می‌گیرد.

باید بدانید که دریافت غذای بیشتر نه تنها باعث سلامتی نمی شود،بلکه زمینه بروز بیماری هایی را به ویژه در تاندون ها و حتی چشم فراهم می کند. ایجاد دمل های چرکی،بثورات پوستی،خونریزی از بینی و پارگی برخی رگ های بدن را به دلیل زیادی خون ناشی از عدم دفع مواد و فضولاتی که در طول زمستان در بدن جمع شده اند و انتقال آنها به اعضای ضعیف بدن می دانند.

نظر طب ایورودی در زمینه پاکسازی بدن چیست؟

برای شروع بهتر است با طب آیورودی بیشتر آشنا بشویم، طب آیورودی یکی از شاخه های متداول طب مکمل در شرق و مجموعه ای از آگاهی ها ست که دانشمندان  طی هزاران سال، به تدریج و بیشتر از طریق مراقبه فکری و درون نگری کسب و کشف کردند. واژه سانسکریت ( آیو ) به معنی زندگی و ( ودا ) به معنی دانش است و آیورودی به معنی دانش یا علم زندگی است. طب آیورودی نوعی طب کلیت گراست و پیروان این روش در یک اصل هم عقیده هستند، اساس موجودیت انسان نوعی انرژی کیهانی هوشمند است که به آن آگاهی کیهانی نیز می توان گفت. این انرژی به اشکال نر و ماده وجود دارد .آیورودی نوعی نظام زندگی است که  توجهی بر انرژی های بالقوه و ناپیدای بدن انسان دارد .

طب آیورودا در همه رشته های پزشکی فعالیت می کند و عقیده دارد حفظ تعادل طبیعی بدن، اساس تندرستی است و بیماری نتیجۀ طبیعی عدم توازن در اندام های مختلف است. زندگی در سلامت و تعادل ، کلید عمر طولانی و عاری از بیماری است. رژیم غذایی نامناسب، احساسات منفی و استرس از عمده ترین عوامل ایجاد عدم توازن به شمار می روند. این موارد منجر به تولید سمومی در بدن می شوند که تنها راه چاره آن تغییر در شیوه زندگی است .

طب ایورودیک معتقد است همانگونه که با گرم شدن هوا،برف ها آب می شوند،در بدن انسان هم انرژی که در فصل زمستان تجمع یافته است باید از بدن پاک شود،بنابراین در بهار چربی به همراه سموم از بافتهای بدن آزاد شده و وارد جریان خون می شود. غلیظ شدن خون از سموم و خلط باعث ایجاد حالت سستی و خشکی عضلانی،تجمع پلاک در عروق،افزایش خلط و گاه بروز تب می ‌شود، بنابراین بدن نیاز دارد که سموم، خلط و چربی های اضافه را در این فصل دفع کند.

تدابیر لازم جهت پاکسازی بدن پیش از فصل بهار:

قبل از فصل بهار بهتر است بدن را برای پاکسازی در فصل بهار آماده کنیم و این آماده سازی چه بهتر است که با توصیه ها و پرهیزات غذایی همراه باشد.

پیش از فصل بهارو در فصل بهار بهتر است وعده های غذایی سبک و زود هضمی داشته باشید یا به عبارتی پیش از فصل بهار و همچنین فصل بهار زمان مناسبی برای شروع رژیم کاهش وزن و رهایی از چربی های اضافه است. و اما این رژیم غذایی را چگونه می توان معنا کرد،روزه داری سبک یکی از بهترین رژیم ها برای پاکسازی کبد در پیش از فصل بهار و در نیمه های فروردین می باشد.

برای پاکسازی بدن چه نوشیدنی هایی را مصرف کنیم ؟

مصرف نوشیدنی هایی از قبیل موارد زیر در فصل بهار و پیش از فصل بهار مناسب برای پاکسازی کبد مناسب است،که شامل نوشیدن چای زنجبیل تازه و داغ که بسیار مناسب برای حذف سموم تجمع یافته و مواد هضم نشده در بدن در طی زمستان مفید است. به علاوه مصرف شربت های لیمو، نارنج، آب آلبالو، به، غوره، انار، سکنجبین، کاسنی، زرشک توصیه می شود.

برای پاکسازی بدن در پیش از فصل بهار و همچنین فصل بهار از چه حبوبات و سبزیجاتی استفاده کنیم؟

جهت درمان و پاکسازی بدن پیش از فصل بهار و همچنین در اوایل فصل بهار بهتر است قبل از وعده ناهار حتماً صبحانه های سبک که شامل آب میوه و چند تکه تازه میوه باشد میل کنید.

برای وعده ناهار بیشتر از انواع لوبیای تازه، جوانه های ماش، لوبیا، عدس، یونجه و سبزیجات سبزرنگ جوان مثل ریحان، کرفس، کاهو، مارچوبه، اسفناج، بامیه، کدو، کلم، برگ سبز تربچه و چغندر استفاده کنید و همچنین میتوانید از آش جو، آش آبغوره، آش تمر هندی، خورشت کدو،بورانی، آش دوغ، آش ماست، سوپ مرغ و سبزیجات.

خورش ها و خوراکی های سبزیجات که بدون سرخ شدن و با ادویه هایی مانند ریحان، رازیانه، مرزنجوش، رزماری، زیره سیاه و شوید طعم دار شده باشند، انتخاب های مفیدی هستند.

 در فصل بهار مصرف میوه های تازه مانند زردآلو، انجیر، انگور، آلو، انواع توت ها به همراه بادام خام و فرنی، تمر هندی ترش یا شیرین، کاهو با سکنجبین برای رقیق شدن خون و کاهش غلظت خون و پاکسازی کبد بسیار مناسب هستند و مصرف آنها نسبت به تنقلات گرم مانند گردو و انواع شیرینی ها ارجحیت دارد.

توصیه شده است در این فصل از میوه‌ها و سبزیجات فصلی استفاده شود، یک دیدگاه در بین برخی متخصصین تغذیه وجود دارد که میوه ها و سبزیجات را باید متناسب با فصل رویش آن ها مصرف نمود. بر اساس این نظریه مصرف میوه ها و سبزیجات هر فصل در همان فصل می تواند بیش از پیش مفید باشد و به پاکسازی بدن از سموم تجمع یافته کمک کند.

یکی دیگر از اصول که باید در این فصل و پیش از آن رعایت نمود این است که، برنامه غذایی و خواب منظم داشته باشیم زیرا بر اساس نظریه های طب سنتی نظم برنامه غذایی و ساعت خواب، به هنگام تغییر فصل که بدن نسبت به تغییرات محیطی حساس تر می شود و بیشتر در معرض سرماخوردگی قرار می گیرد توصیه می شود.

از جمله غذاهای مفید برای پاکسازی کبد و همچنین تقویت کبد انواع میوه جات، سبزیجات، به‌خصوص کاهو و هویج و خیار، روغن زیتون، انار و شاتوت که اثر معجزه آسایی روی کبد دارند. در حقیقت شاتوت ضد هپاتیت است. انواع بذرهای ملین از قبیل خاکشیر،اسفرزه،بارهنگ، تخم ریحان و تخم شربتی،بالنگو، شیرخشت، ترنجبین،فلوس به مقدار کم، آش جو و سوپ جو،نان جو به خصوص نان جوی  دو سر و نوشیدن روزانه حداقل ۶ لیوان آب خنک نیم ساعت قبل و دو ساعت و نیم بعد از غذا، سالاد فصل همراه با لیمو ترش تازه و روغن زیتون قبل از غذا، زرشک و آب زرشک، عسل، کشمش، توت و انجیر، برگه هلو و برگه زردآلو، کدو خورشتی، کدو حلوایی، کنجد، اسطوخودوس، بادرنجبویه، کاسنی، آب مرکبات، مغز بادام خام.

با این تغذیه سالم و مناسب می توانید کبد خود را پاکسازی کرده و سالم نگه دارید در واقع سالم بودن کبد مساوی است با سلامت جسم و روح،یکی از شگفتی های کبد،ترشح ماده ضد ویروسی به نام اینتر فرون،که این ماده زمانی تولید می شود که کبد در نهایت سلامت باشد. پس باید از این اندام شگفت انگیز نهایت مراقبت را داشته باشید.

برای پاکسازی بدن در فصل بهار از چه مواد غذایی پرهیزات کنیم؟

برای کمک به پاکسازی کبد از غذاهایی با طبع گرم، تلخ و به ویژه شور پرهیز شود.

مصرف کمتر گوشت ها به ویژه گوشت قرمز و مواد تولید کننده خون در مقایسه با فصل زمستان ضروری است.

مصرف مواد و غذاهای چرب و تند در پیش از فصل بهار و همچنین فصل بهار توصیه نمی شود.

پس در واقع می توان گفت غذاهای مضر برای کبد و ایجاد سموم و اخلاط فاسد بر بدن، عبارتند از چای، شیرینی جات قنادی، سرخ کردنی، پرخوری، غذاهای چرب و پرحجم، ماست، نوشابه، آب یخ، تخم مرغ سفت شده(تخم مرغ عسلی، صالح الکیموس و مقوی برای بدن می‌باشد)، غذاهای شور، غذاهای با نمک زیاد، سیر به مقدار زیاد و تمام غذاهای ساندویچ فروشی ها،غذاهای فریز شده، غذاهای زودپز شده، سس، رب، بادمجان به مقدار زیاد، مصرف نوشیدنی مایعات همراه با غذا و یا بلافاصله بعد از غذا، مصرف تنقلات مصنوعی، استفاده زیاد از آجیل شور، خرده خرده غذا خوردن،یعنی اینکه دهان پیوسته بجنبد و ریزه خواری داشته باشد،مصرف زیاد ماکارونی،آش رشته، انواع دخانیات، مشروبات الکلی که موجب سیروز کبدی میشود. همچنین عصبی شدن و حرص خوردن نیز برای کبد مضر است. یبوست مزاج،تنبلی و عدم فعالیت فیزیکی،خواب زیاد،تند و سریع غذا خوردن و همچنین مصرف گوشت زیاد از عوامل دیگری است که برای کبد مضر است.

بهترین و کاربردی ترین خواص روغن کنجد در طب سنتی

اعمال یداوی در پاکسازی بدن 

 اگر شرایط بیمار خیلی حاد باشد و پاکسازی پس از رعایت اصول سته ضروریه به صورت موفق صورت نگیرد، میتوان از اعمال یداوی جهت پاکسازی بدن استفاده نمود به این صورت که از طریق حجامت می توان پاک سازی را انجام داد. حجامت کبد از جمله اعمال یداوی است که خواص آن درمان هپاتیت، تنظیم آنزیم های کبدی، کبد چرب و پاکسازی کبد شامل می شود و محل آن در پشت کمر در طرفین و زیر دنده ۱۲ سینه و مهره ۹ کمر می باشد. 

حجامتی که به طور عموم بر همه اندام های انسان تاثیر می گذارد حجامت عام است که بین دنده سوم و چهارم سینه یا مهرهT3. وT4 پشت انجام می شود و در احادیث و روایات به عنوان حجامت نافع نام برده شده. این نوع حجامت باعث سلامتی، نشاط جسم و جان می شود، خونگیری از میان دو کتف است و مسئله مهم در حجامت عام، موضع حجامت عام است، که خیلی اهمیت دارد، چون سیستم را تحریک کرده و هر اتفاقی که در این جا بیفتد، در کل بدن تاثیر می گذارد، زیر حجامت عام یک ناحیه خورشیدی هست که هر تحریکی در آنجا اتفاق بیفتد بازتابش در کل بدن رخ میدهد.

نتیجه گیری:

از نظر مبانی طب سنتی بهترین زمان پاکسازی بدن ازسموم و اخلاط فاسد، پیش از فصل بهار و اوایل فروردین، می باشد. و مهمترین اندام جهت پاکسازی بدن کبد می‌باشد زیرا کبد سازنده اخلاط و خون در بدن است و در صورتی که کبد دارای بیماری باشد، این بیماری را از طریق اخلاط و خون به تمام اندامهای میرساند و اختلال اندامی ایجاد میکند. 

به عبارتی دیگر کبد اندام فوق العاده حساسی است که اگر از آن مراقبت نشود،سریع دچار کم کاری و بیماری می شود و این بیماری را به اندامهای دیگر منتقل می کند پس سعی کنید در محافظت از این اندام نهایت سعی و کوشش را انجام دهید زیرا کبد عضو فوق العاده مفیدی است که حتی با کمترین غم و اندوه آزرده می شود و آنزیمهایSGPT و SGOT آن به سرعت ترشح شده و زیاد میشوند. همچنین آنزیم LDH خون که ازدیاد آن بسیار خطرناک است. خوردن ماست به دلیل داشتن اسید لاکتیک فراوان  آنزیم را افزایش می‌دهد.

منابع: 

مزاج شناسی -دکتر مسعود بلاغت نیا

مبانی طب-دکتر علی یوسفی

حجامت معجزه درمان -دکتر حسین خیر اندیش

تهیه کننده:

 سمانه عسگری ولاشانی_ دانشجو دوره مدرسی طب_عضو هیئت تحریریه صدای حکیم_دستیار استاد علی یوسفی