مقدمه

زندگی ماشینی و پر از استرس امروزه در بسیاری از اوقات نه تنها آرامش بخش نیست بلکه بسیار دلهره آور، اضطراب آور و افسرده کننده است. این اضطراب و استرس تمرکز و کارایی بدن انسان و به خصوص مغز را مختل میکند و باعث خستگی زودرس، کاهش کارایی فردی، عدم وجود نشاط کافی در فرد و غلبه غم و اندوه میشود. افسردگی فقط مختص کشور ما نیست و در بسیاری از کشورها این بیماری با رشد وحشتناکی در قرن 21 مواجه شده است. طب سنتی در بحث اعراض نفسانی به بررسی تاثیر عوامل نفسانی مانند غم و شادی و افسردگی و اضطراب پرداخته است، در این مقاله قصد داریم با ارائه راهکارهای و روشهای درمان اضطراب و افسردگی در طب سنتی که شامل تدابیر جسمی و روحی هستند این معضل نافرخنده را تا حدودی حل کنیم.

بیشتر بخوانید: درمان غلبه سودا در طب سنتی

چند روش عالی درمان اضطراب و افسردگی در طب سنتی

درمان اضطراب و افسردگی در طب سنتی

چه حالاتی را اضطراب و افسردگی مینامند؟

احساسات و عواطف انسانی جزو لاینفک ما است و این احساسات تاثیر بسیاری در طرز رفتار ما و سبک خلق و خو و شخصیت ما دارند. اضطراب داشتن و وجود غم و اندوه ممکن است در هر برهه زندگی اتفاق بیفتد که کاملا طبیعی است و نتیجه عکس العمل طبیعی بدن به اتفاقات روزمره زندگی است. ولی اگر این احساس افسردگی و اضطراب و غم و اندوه به عادت تبدیل شود و همیشه همراه ما باشد در این صورت لازم است که حتما به فکر راه درمان باشیم.

قدم اول پیدا کردن منشا بیماری

اگر افسردگی و اضطراب را یک بیماری بدانیم ابتدا باید منشا آن را پیدا کنیم و سپس به فکر درمان باشیم. گاهی این حالات روحی ممکن است از سبک زندگی و تغذیه، خواب زیاد یا کم، نحوه تربیت، غلبه سودا و یا دیگر موضوعات باشد ولی گاهی همه اینها منشا روانی و روحی دارد و این نفس است که باید تقویت شود، مثلا فردی که در زندگی دچار مشکلات بسیاری مانند شکست در کسب و کار، از دست دادن عزیزان خود، طلاق و .. است مستعد افسردگی و اضطراب است و چون منشا اینها بیشتر روانی است پس باید در بحث تدابیر درمان اضطراب و افسردگی در طب سنتی بیشتر به موضوعات روانی و تدابیر اعراض نفسانی پرداخته شود. وقتی منشا افسردگی مسائلی مانند تغذیه و سوء مزاج باشد میتوان آن را با اصلاح سبک زندگی و سته ضروریه تا حد زیادی حل کرد.

غلبه سودا، متهم ردیف اول!

در بسیاری از اوقات غلبه خلط سودا است که عامل افسردگی و اضطراب میشود. اگر علائم دیگر غلبه سودا مانند (تیره شدن رنگ پوست، وسواس، کابوس های شبانه، گوشه گیری، افکار منفی، بد دلی، شک داشتن به دیگران بدون دلیل، پرخوری و ...) را داشتید به احتمال زیاد افسردگی شما ناشی از غلبه سودا است و باید در ابتدای درمان اضطراب و افسردگی در طب سنتی به مقابله سودا بپردازید.

سودا زا ها ممنوع!

اگر دچار افسردگی و اضطراب و بیماریهایی مانند آن هستید و یا حتی اگر در معرض این بیماریها هستید از غذاهای سودازا پرهیز کنید.

برخی از غذاهای سودازا:

گوشت گاو

سوسیس

کالباس

همبرگر

غذاهای کنسروی

بادمجان

خرمای زیاد

کاکائو

عدس

غذای شور

ماهی شور

ماکارونی

اصلاح سته ضروریه

سته ضروریه در طب سنتی بسیار بر آن تاکید شده است و کتابهای بسیاری فقط در باب سته ضروریه یا اصول شش گانه حفظ سلامت نگاشته شده است، میتوان گفت شاه کلید حفظ سلامت و حتی درمان بیماریها رعایت اصول شش گانه سته ضروریه است. افسردگی و اضطراب هم بیربط به سته ضروریه نیستند، بطور مثال باقی ماندن زائدات و فضولات در اثر عدم تحرک و نداشتن استفراغ مناسب (که بحث استفراغ و حرکت و سکون دو مورد از اصول شش گانه حفظ سلامت هستند) باعث آسیب های زیاد در بدن میشود که یکی از آنها افسردگی و غم و اندوه است. پس مهمترین راهکار برای درمان افسردگی و اضطراب و هر بیماری دیگری رعایت سته ضروریه است.

عدم بیداری در شب و داشتن خواب مناسب

خوابیدن یکی از بهترین روشهای دفع مواد زائد و تجدید قوا است، خواب شبانه بسیار برای بدن مفید است به شرطی که بر طبق اصول باشد. بیدار ماندن در شب و خوابیدن در روز به شدت باعث تشدید افسردگی میشود، بهترین ساعات خوابیدن از ساعت 11-10 شب تا موقع طلوع آفتاب است.

بیدار ماندن در ساعات نزدیک به اذان صبح تا هنگام طلوع آفتاب:

طبق تحقیقی که انجام شده است بیدار ماندن قبل از اذان صبح تا موقع طلوع آفتاب تاثیر بسیاری برای درمان افسردگی دارد. این همان چیزی است که در منابع اسلامی ما با عنوان بیداری در بین الطلوعین و قبل از آن وجود دارد و بسیار بر آن تاکید شده است. این بیدار ماندن موجب مي شود که نوعي محروميت از خوابREM  (Rapid Eye movement Sleep Deprivation) ايجاد شود. شواهد پژوهشي حاکي است که محروميت از خواب در نيمه دوم شب (بين ساعت 3 تا 7 بامداد) مي تواند يک واکنش ضد افسردگي فوري ايجاد نمايد. برخي مطالعات نشان داده اند که درجه واکنشي ضد افسردگي محروميت از خواب با درجه افزايش در غلظت پلاسمائي TSH صبحگاهي، احتمالا با واسطه افزايش در TRH ارتباط دارد. بر اساس اين يافته ها يکي از روش هاي کمکي در درمان افسردگي برنامه هاي تغيير ساعات خواب و محروميت از خواب REM مي باشد.

نقش ورزش در درمان بیماریهای روحی مانند افسردگی

ورزش یکی از مهمترین روشهای درمان اضطراب و افسردگی در طب سنتی است. ورزش علاوه بر اشتعال حرارت درونی بدن به دفع مواد زاید هم کمک بسیاری میکند، از لحاظ دیگر ورزش تاثیر مستقیمی بر روح و نفس دارد و باعث برانگیختن احساس نشاط و شادی میشود.

يافته ها نشان داد که بين زنان ورزشکار و زنان غيرورزشکار از لحاظ ميزان افسردگي تفاوت وجود دارد. ميانگين نمره شدت افسردگي زنان ورزشكار كمتر از زنان غير ورزشكار است. همچنين تفاوت معني داري بين ميزان افسردگي ورزشکاران رشته هاي گروهي و انفرادي وجود دارد. ورزشکاران زن با سابقه ورزشي بيشتر، ميانگين افسردگي کمتري نسبت به ديگر زنان ورزشکار داشتند. با توجه به يافته هاي پژوهش، مبني بر اين که ميزان افسردگي در زنان ورزشکار کمتر از زنان غير ورزشکار است مي توان نتيجه گرفت که وجود برنامه ورزشي در زندگي روزمره، مي تواند بر كاهش ميزان افسردگي زنان موثر باشد. این یافته ها را میتوان برای مردان و سالمندان و کودکان هم تعمیم داد.

نتیجه گیری

درمان افسردگی و اضطراب اصلا سخت نیست به شرطی که اندکی صبور باشید و پشتکار داشته باشید. برای درمان افسردگی شاید راهکارهای دیگری هم باشند که راهگشا باشند ولی در ابتدا سعی کنید سته ضروریه را اصلاح کنید، خواب خود را تنظیم کنید، از سودا زا ها پرهیز کنید و ورزش و تفریح سالم را در برنامه روزانه خود بگنجانید. سعی کنید حداقل دو هفته یکبار به مسافرت بروید حتی شده مسافرت روزانه و چند ساعته با دوستان و خانواده خود. برای درمان افسردگی سعی کنید بیشتر با دوستان و خانواده و محیط های اجتماعی باشید، تلاش کنید همیشه در کنار افراد پر انرژی و با نشاط باشید و همیشه به افرادی که مستعد افسردگی هستند(مانند سالمندان، زنان باردار و ...) انرژی بدهید و در آخر توصیه میکنیم که برای درمان اضطراب و افسردگی در طب سنتی سراغ داروهای ناشناخته، مواد نیروزا و نشاط بخش و احیانا اعتیاد آور نروید.

منابع

1)سلسله مطالب تدریس ایتاد یوسفی

2)سرگلزایی، م. (1380). نقش سحرخیزی در درمان افسردگی. مجله غدد درون ریز و متابولیسم ایران, 3((ویژه نامه خلاصه مقالات کنگره روزه داری و سلامت)), 61-61. 3)https://www.sid.ir/fa/journal/ViewPaper.aspx?id=204309

4)زارع پور، ف.، و کمالی، م.، و علاقبند، م.، و قیصری، م.، و سرلک، ش. (1391). بررسی میزان افسردگی و رابطه آن با ورزش در زنان بالای 20 سال. مجله دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی شهید صدوقی یزد, 20(1 (پیاپی 82)), 64-72.

5)https://www.sid.ir/fa/journal/ViewPaper.aspx?id=154735

تهیه شده توسط

 امیر قلیزاده عضو تحریریه آموزش صدای حکیم و دستیار استاد یوسفی