مقدمه

در دیدگاه اسلام ریشه‌ی تربیت صحیح فرزند، به سالها قبل از تولد برمی‌گردد. از بین۶ میلیون اسپرمی که به طرف تخمک می‌روند. فقط یکی برای به کمال رسیدن یعنی انسان شدن انتخاب می‌شود. خداوند متعال یکی را انتخاب می‌کند تا خلیفه ی خودش روی زمین باشد. و هنگامی که پروردگارت به فرشتگان گفت:«

من در روی زمین،‌‌ جانشینی قرار خواهم داد». خلیفه یعنی شبیه ترین شخص نسبت به مولای خودش. خدا یکی را انتخاب می‌کند، تا به این دنیا بیاید. از بین ۶ میلیون انسانی که ممکن بود آنها انتخاب بشوند. خداوند در این شخص خاص دیده که میتواند جانشینش در زمین باشد. از روح خودش در انسان دمید.« و از روح خود در آن دمیدم». پس همان انتخاب شده، توان داردکه شبیه ترین به مولا باشد. اگر بخواهد و تلاش کند.«خداوند نور آسمانها و زمین است» و انسان جانشین این نور است. در همه امور در نظر داشته باشد آیا کارش در شأن خلیفه اللهی هست؟ آیا کارش، همانی است که خداوند خواسته است. در نظر داشته باشد تا یک جایی تقدیر خداست که ما بوجود بیایم اما از یک جایی به بعد شخص قدرت انتخاب دارد و می تواند خلیفه اللهی را انتخاب کند یا غیر آن را. برای تغییر اندیشه نیاز به مراقبت هست درمنابع روانشناسی ۲۱ روز و در منابع اسلامی ۴۰ روز زمان نیاز هست تا عقیده‌ای اصلاح شود. مراتب سیر انسان از طبیعت تا مافوق طبیعت است. سیر از طبیعت تا رسیدن به مقامی که غیر از خدا هیچ نبیند. انسان میتواند از این طبیعت سیر کند و تمام معنویت ها را در خودش با تربیت صحیح ایجاد کند و برسد به مقامی که حتی فوق مقام ملائکه الله باشد.

مفهوم تربیت

تربیت عبارت است از پرورش دادن، یعنی استعدادهای درونی ای را که بالقوه در یک شئ موجود است به فعلیت در آوردن و پروراندن. تربیت باید تابع و پیرو طبیعت و سرشت شئ باشد.

بیشتر بخوانید: آداب غذا خوردن در طبّ سنّتی

مراحل تربیت فرزند از نظر اسلام

۱ـ انتخاب همسر

۲ـ آمادگی برای بارداری

۳ـ دوران بارداری

۴ـ هفت سال اول

۵ـ هفت سال دوم

۶ـ هفت سال سوم

مرحله اول: انتخاب همسر

انسان ها برای رسیدن به رشد ، نیارمند آرامش هستند. یکی از ابزارهای لازم برای رسیدن به این آرامش ازدواج است. برای اینکه دو نفر در کنار هم احساس آرامش کنند، باید در اخلاق و عقاید همتای هم باشند که در زبان دینی به این همتایی کفویت گفته می‌شود.کفویت بر دو پایه استوار است ، اخلاق و عقاید. اگر یکی از دو پایه‌ی کفویت نباشد، ساختمان زندگی دچار تزلزل خواهد شد. وقتی زن و شوهر خلقیات متفاوتی داشته باشند ، بنای سازش هم نخواهند داشت. موافق بودن در عقاید و اخلاق موجب می‌شود ، بسیاری از دغدغه‌های زائد از زندگی انسان بیرون رفته و دل انسان مشغولیت‌های بیش از آنچه مربوط به هدف آفرینش او می‌شود، نداشته باشد. معمولاخلقیات ریشه در عقاید دارد. وقتی نوع نگرش زن و مرد به دین، خدا، زندگی و آخرت و...متفاوت باشد، در بسیاری از نقاط زندگی به هم برخورد می‌کنند.

در ازدواج ، شایستگی خانوادگی هم مطرح شده است. هر چند ضروری و از اصول کفویت محسوب نمی شوند، اما جزء فضایل شمرده می‌شود و داشتن چنین شرایطی به بهبودی رابطه‌ی زوجین می‌افزاید. خانواده سالم و صالح، علاوه بر تأثیرات تربیتی، تأثیرات ژنتیکی بر فرزندان خود دارند. از پیامبر اکرم (صلی الله علیه وآله وسلم) روایت شده، «از خاندان صالح، همسر بگیرید که نطفه اثر ( پنهانی) دارد».

در روایتی دیگر آمده است: «برای نطفه‌های خود مکان مناسب انتخاب کنید، زیرا زنان مانند برادران و خواهران خود، فرزند می‌آورند». از رسول گرامی (صلی الله علیه و آله و سلّم) روایت شده: «حق فرزند بر پدر این است که مادرش را سر زنده و گرامی بدارد...». آنچه از روایات به ذهن می‌رسد ، نقش بی بدیل مادر در امر تربیت فرزند و نسل است. مادر خوب در تکوین شخصیت کودک و پرورش همه جانبه‌ی او و در نتیجه سعادت جامعه نقش مهمی دارد.

برای ازدواج، تناسب مزاجی هم مورد توجه قرارگرفته است. افراد با مزاج‌های مختلف، اخلاق و منش متفاوت دارند. تاثیرمزاج بخصوص در امورجنسی، تمایل و توان جنسی مشهود می‌باشد. این تناسب راه‌حل بسیاری از اختلافها و تنشها می‌باشد.

مزاج گرم وتر: مدیریت خوبی دارند، بشدت خوش بین و پرانرژی هستند، زیاد حرف می زنند ، استمراری عشق ورزند، استمراری توان و تمایل جنسی دارند. مردهای دارای این مزاج از اینکه همسرشان برایشان مادری کنند، نگرانند. یعنی همسرشان در خصوصی باید ملکه باشد و در عمومی پادشاهی مرد را به رسمیت بشناسد.

مزاج گرم و خشک: مدیریت ضربتی دارند، کمی خوش بین و پر انرژی هستند، اگر غلبه سردی نداشته باشند ،زیاد حرف می زنند. هیجانی عشق می‌ورزند، توان و تمایل جنسی بالا ولی هیجانی دارند.

مزاج سرد و خشک: مدیریت معمولی دارند، بدبین و کم انرژیند، کم حرف هستند، عشق پذیرند، تمایلات جنسی بالا دارند، توان جنسی پایین دارند.

مزاج سرد و تر: مدیریت افتضاح دارند، بدبین هستند ولی خیلی فکر نمی‌کنند، کم انرژی اند، کم حرف هستند، براشون عشق مفهوم جذابی ندارد، تمایل و توان جنسی پایین دارند.

اندکی تامل کنید، مردی با مزاج گرم و تر با زنی با مزاج سرد و تر ازدواج کند، چه زندگی پر تنشی خواهند داشت. آیا در این تنش‌ها، فرزندان صالح رشد خواهند کرد؟

جبران گذشته

زمانی که شخص می خواهد ازدواج کند باید دقت کند با چه شخصی، با چه سطح عقایدی، با چه مهارتی می‌خواهد ازدواج کند. از خود سوال بپرسد اگر در من در آن شخص ضرب شوم ، چه عددی بدست می‌آید؟ اگر حاصلضرب صفر شود که زحمت بیهوده است. اگر حاصلضرب منفی شود که خسران است. فقط حاصلضرب مثبت و بالا ثمره خوب و فرزندان صالح خواهد داشت.

ممکن است در اینجا سوالی پیش آید. در هنگام انتخاب همسر، به نکات فوق توجه ای نشده و سالها هم گذشته است. آیا راهی برای جبران هست؟

برای جبران گذشته، با کسب مهارت، شخص خودش را ارتقا دهد. فرقی نمی کند زن یا مرد هرکدام ارتقاء پیدا کنند در سیستم خانواده اثر خودش را می گذارد. مثلاً ارتقا زن ، باعث تغییر و ارتقاء مرد می گردد و با اصلاح روابط زوجین ، تربیت صحیح فرزند اتفاق می افتد.

خانواده همانند یک سیستم است. مؤلفه‌های آن زن و مرد هستند، هرکدام حریم خصوصی دارند برهمدیگر اثر می‌گذارند. زیر سیستم خانواده ، فرزندان هستند. این سیستم دارای ورودی و خروجی است. ورودی سیستم یا کلامی است یا رفتاری.خروجی آن آرامش یا عدم آرامش است.

مهمترین تکنیک کلامی برای اصلاح روابط زوجین و اصلاح روابط والد و فرزند، تکنیک مذاکره است. برای بیان درخواست، رفع کدورت و اختلاف کاربرد دارد.

تکنیک مذاکره ( کلام دارای ساختار باشد)

۱ـ وضعیت روانی بررسی شود.( گرسنگی، خستگی، نیاز جنسی بررسی شود)

۲ـ زمان مناسب انتخاب شود.از طرف مقابل سوال شود، آیا فلان زمان مناسب است؟

۳ـ مکان مناسب انتخاب شود. از طرف مقابل سوال شود، آیا فلان مکان مناسب است؟

۴ـ در هنگام بیان درخواست مهارت کنترل هیجان داشته باشد. در زمان و مکان مناسب ، موقعیت (دلخوری) را با تمام جزییات توصیف کند. احساسش را با کلمه من آغاز کند. توهین، تحقیر ، دستور ندهد. پیامد رفتار را بیان کند.

۵ـ لحن کلام در مذاکره بسیار مؤثر است.

۶ـ یادگیری مهارت، زبان بدن هم تأثیر زیادی در مذاکره صحیح دارد.

سیستم خانواده ، سیستم عشق و قدرت است.

3/2 ظرف وجودی مرد قدرت و 3/1 آن عشق و احساس است در حالی که ظرف وجودی زن برعکس این است.

در خانواده، بانو باید آغازگر عشق و محبت باشد، با جملات زیبا و صادق همسرش را مقتدر کند. اندام مرد، مال مرد، روابط خصوصی را تعریف و تمجید کند. وقتی اقتدار مردانه بالا رفت، آقا به بانویش عشق می‌ورزد. حریمی شکسته نمی‌شود. مادر نزد فرزندان گرامی می‌شود و فرزندان صالحی تربیت می‌شوند.

رفتار یک ورودی دیگر به سیستم خانواده است.

احترام زوجین به یکدیگر، استقبال هم رفتن، بدرقه کردن،

چطور به مهمان احترام گذاشته می‌شود، زوجین در عین صمیمیت واجب است مثل مهمان به همدیگر احترام بگذارند. مقدمه داشتن فرزند صالح ، داشتن روابط نیکو بین والدین است.

خلاصه کلام:

برای داشتن فرزند صالح، باید در انتخاب همسر دقت فراوانی شود، روابط حسنه بین والدین بالاترین ضمانت سعادت فرزند خواهد بود.