ورزش های مناسب با مزاج خود را در این نوشتار بخوانید

       انسان ها برای رشد و تقویت بدن نیاز به خوردن و آشامیدن دارند. بخشی از این مواد جذب بدن می شوند و بخشی نیز از بدن دفع می گردند. با توجه به اینکه دفع مواد زاید به طور کامل صورت نمی گیرد، امری مانند ورزش نقش مهمی برای حفظ سلامت ایفا می کند.

      انسان ها نیز دارای مزاج های مختلفی هستند و ورزش های متناسب با هر مزاج متفاوت هستند. ورزش های مناسب مزاج گرم و خشک باید ورزش های سبک باشد و این افراد باید از ورزش هایی مانند فوتبال، بسکتبال، دویدن سنگین و بسکتبال دوری کنند. ورزش های مناسب مزاج های گرم و تر تیمی و چالش برانگیز است و ورزش های زمستانی، دویدن سبک و دوچرخه سواری برای آنها می تواند مفید باشد.

       ورزش های مناسب مزاج سرد وخشک در این افراد به دلیل بافت عضلانی باید از ورزش های بدنسازی و ورزش های فکری دوری کنند. ورزش هایی که در فضای بسته، دو نفره و پیاده روی در آفتاب نسبتا ملایم برای انها مفید است. اما ورزش های مناسب مزاج سرد و تر به دلیل کمی تحرک باید ورزش های پر تحرک مانند فوتبال، بسکتبال، طناب زدن، بیلیارد و شطرنج را انتخاب کنند.

        کلیدواژه :  ورزش مناسب مزاج گرم و خشک، ورزش مناسب مزاج سرد و تر، ورزش مناسب مزاج گرم و تر، ورزش مناسب مزاج سرد و خشک.

مقدمه

        ورزش از اموری است که نقش بسیار مهمی در تامین سلامت انسان ایفا می کند. مهمترین مساله ای که در ورزش کردن باید مورد توجه قرار بگیرد، تناسب ورزش با مزاج انسان می باشد. در طب اسلامی برای هریک از مزاج های گرم و خشک، سرد و تر، گرم و تر و سرد و خشک ورزش هایی متناسب در نظر گرفته شده است که عمل کردن به آنها تامین سلامت را به دنبال دارد. گاهی افراد ممکن است علی رغم ورزش هایی که انجام می دهند اما به سلامت و تندرستی لازم دست پیدا نکنند و این علت این امر می تواند توجه نکردن به رابطه بین ورزش و مزاج باشد. بنابراین در این مقاله سعی برا آن است که ورزش های متناسب با هر مزاج مورد بررسی قرار گیرد .

       انسان به ناچار در حال خوردن و نوشیدن است و بعد از هر خوردن و نوشیدن هضم های چهارگانه در بدن صورت می گیرد؛ زیرا مواد زاید باید از بدن خارج شوند در غیر این صورت  باعث  تجمع ماده فاسد در بدن شده و بیماری های متعدد ایجاد می شود. بخش قابل توجهی از این مواد زاید از طرق مختلفی از بدن دفع می شود، اما همواره بخشی از این مواد در بدن باقی می ماند.

        وقتی تجمع این مواد زاید در بدن زیاد شود عملکرد اعضا به هم می ریزد و در این زمان بهترین تدبیر برای سلامتی، ورزش است. ورزش با حرارتی که ایجاد می کند باعث رقیق شدن مواد زاید در بدن می شود و ما در طول زندگی باید همیشه مراقب این حرارت غریزی بدن باشیم و آن را در حد تعادل نگهداریم و ورزش بهترین متعادل کننده حرارات غریزی بدن می باشد.

      با همه ویژگی هایی که ورزش دارد اگر بدن دایما در حال حرکت باشد بدن دچار تحلیل شده و به سمت لاغری می رود بنابراین سکون، انسان را در برابر برخی بیماری ها محفوظ می کند و در نتیجه بدن انسان هم به سکون و هم تحرک و ورزش نیاز دارد. باید توجه داشت ورزش با همه فوایدی که دارد، در مزاج های مختلف، نوع ورزش ها متفاوت است و هر فرد باید متناسب با مزاج خود برنامه ای برای ورزش کردن داشته باشد و شناخت این مساله امری ضروری است.

          بیشتر بخوانیم : چگونه با مزاج شناسی همسر ایده ال خود را بشناسیم.

ورزش های متناسب با مزاج گرم و خشک :

        افراد دارای مزاج گرم  و خشک، انسان هایی خوش بین و تغییر پذیر هستند. عموما بسیار پر انرژی و پر تحرک، فعال وپر جنب و جوش می باشند؛ بنابراین گرایش به ورزش و فعالیت زیاد در آنها وجود دارد. از طرفی به خاطر مزاجشان گرایش به فعالیت و تحرک دارند و از طرفی فعالیت زیاد برای آنها مضر است.

       افرادی که دارای مزاج گرم و خشک هستند نیاز به استراحت بیشتری نسبت به دیگر مزاج ها دارند و در حقیقت باید فعالیت کمتری داشته باشند؛ زیرا ورزش و تحرک گرم کننده و برانگیزاننده صفرا می باشد. بنابراین  ورزش های مناسب مزاج گرم و خشک باید سبک باشد و از فعالیت های سنگین دوری کنند.

      ورزش های نامناسب این مزاج عبارت است از :  دویدن سنگین، فوتبال، بسکتبال، سونای خشک. اما ورزش های دوچرخه سواری دویدن سبک و شنا برای این افراد مفید می باشد.

ورزش های متناسب با مزاج گرم و تر :

        از نظر رفتاری، انسان‌های دارای مزاج گرم و تر، شجاع و دلیر هستند و در هرکاری پیش قدم می باشند. اعتماد به نفس بالایی آنها باعث می شود که علاقه زیادی به هیجان و سورپرایز داشته باشند و خطر را به جان  می خرند. علاقه به رهبری و دفاع در آنها زیاد است و معمولا خوشرو، صمیمی و آرام هستند، اما در عصبانیت  ممکن است تصمیم های نامناسب بگیرند.

      به دلیل تعامل بالای این گروه با دیگر افراد، ورزش های مناسب مزاج های گرم و تر بیشتر تیمی می باشد و نیز ورزش های چالش برانگیز مانند اسکی، کوه پیمایی، شیرجه و ورزش هایی که نیاز به شجاعت و کنترل زمان دارند برای این افراد مفید است.

       انجام ورزش های عضلانی در حد اعتدال برای انها مناسب است؛ چون گرمای بیش از حد باعث افزایش شدید ضربان قلب و فشار خون می شود و در معرض خطر قرار می گیرند .

ورزش های زمستانی مانند اسکی خوب است و این افراد می توانند با پوشیدن لباس های مناسب در فضای باز در فصل زمستان ورزش کنند. دویدن سبک، دوچرخه سواری در هوای خنک و انجام ورزش های عضلانی برای این گروه مشکلی ندارد.

      باید توجه داشت که ورزش هایی که یکنواخت است و چالش برانگیز نیست از جمله : ژیمناستیک، ایروبیک و ... مدت زمان زیادی به آنها پایبند نیستند. انجام ورزش شنا اگر تری بدن زیاد است مفید نمی باشد.

ورزش های مناسب مزاج سرد و خشک

          انسان‌هایی که در دسته مزاج سرد و خشک قرار می گیرند بسیار محتاط و جدی می باشند و سعی می کنند کارهایشان را با دقت و نظم بیشتری انجام دهند. به دلیل درونگرا بودن و اجتماعی نبودن علاقه ای به کارهای هیجان انگیز و سورپرایز ندارند.

       این افراد به دلیل ساختار عضلانی که دارند و چون اغلب احساس ضعف می کنند، بهتر است ورزش های سخت مانند بدنسازی انجام ندهند چون بافت های عضلانی آنها توان لازم را ندارد. انجام ورزش های فکری و ورزش هایی که نیاز به تمرکز زیاد دارند مانند شطرنج مناسب نمی باشد. دوچرخه سواری، دویدن سبک، پیاده روی نسبتا تند در آفتاب ملایم، شنا در آب گرم، فعالیت در فضاهای پوشیده و دور از آفتاب زیاد از جمله ورزش های مناسب مزاج سرد وتر می باشد. ورزش های مانند اسکیت روی یخ نیز مناسب می باشد. در صورت لاغری، ورزش های هوازی و کششی عضله ساز و دمبل زدن نیز می تواند برای این قشر مناسب باشد.

و        وزرش های مناسب مزاج سرد و تر      

       این افراد کم انرژی وکند هستند. ولی بسیار با حوصله هستند و دارای آرامش می باشند و به ندرت عصبانی می‌شوند. آنها بسیار مطیع و انعطاف پذیر هستند. یعنی در حقیقت اهل تعامل می باشند و برای رهبری مناسب نیستند چون نمی توان تصمیم نهایی را به آنها واگذار کرد و سر دوراهی می مانند.

      این افراد به خاطر چیرگی بلغم، افرادی  کم تحرک می شوند و کمتر به دنبال ورزش هستند و به دلیل پرخوری به گونه خوراکی به ویژه بلغم ساز روی می آورند و گرایش به آب تنی و آب های تازه در این افراد زیاد است.  این افراد به دلیل سردی و تری بیش از حد انرژی کمی دارند و باید در محیط های نسبتا گرم ورزش کنند.  از طرفی شنا مناسب این گروه نیست و نباید زیاده روی کنند.

      ورزش های مناسب مراج های سرد وتر می تواند سخت و سنگین باشد واین افراد باید بیشتر ورزش کنند و در بدنسازی موفق هستند. ورزش های پرشی مانند طناب زدن، کشتی برای آقایان، دویدن، ایرو بیک، شطرنج، بیلیارد، ماهیگیری و والیبال، فوتبال، پیاده روی تند و ورزش هایی که نیاز به صبر و خود کنترلی دارد برای اینها مناسب است. سونای خشک و بخار مناسب است و در ورزش های استقامتی موفق نیستند، زیرا توان لازم برای انجام این ورزش ها را ندارند.

   بیشتر بخوانیم : تغذیه مناسب فصل تابستان در طب سنتی  

 

نتیجه

یکی از روش های خوب برای دفع مواد زاید بدن ورزش است. همه انسان ها دارای مزاج مخصوص خود هستند و هرانسانی بر اساس مزاج خاص خود باید ورزشی متناسب با آن انجام دهد تا سلامتی کامل حاصل شود. با توجه به اینکه چهار نوع مزاج وجود دارد بنابراین ورزش ها مناسب مزاج گرم و خشک، سرد و تر، سرد وخشک و گرم و تر متفاوت می باشند و در حقیقت باید توجه شود که صرف ورزش کردن ملاک سلامتی نیست و ورزش بدون توجه به مزاج می تواند عاملی برای بیماری یا تشدید بیماری باشد.

به عنوان نمونه افراد با مزاج گرم و خشک نباید ورزش های سنگین انجام دهند چون این کار باعث افزایش خشکی بدن می گردد و یا افراد دارای مزاج سرد و خشک باید از فعالیت های فکری زیاد و ورزش های عضلانی شدید پرهیز نمایند. برعکس افراد بلغمی مزاج مشکلی برای انجام فعالیت های سنگین ندارند و ضرری به آنها وارد نمی شود و افراد با مزاج گرم و تر باید فعالیت های عضلانی در حد متوسط انجام بدهند و از انجام ورزش های هیجان انگیز برای آنها مانعی ندارد.

منبع

 ت        ابن سینا حسین بن عبدالله (1386) قانون در طب، کاشان، انتشارات مرسل.

-          افضل الدین کرمانی، احمدبن حامد (1390)، صلاح الصحاح فی حفظ الصحه، قم ، انتشارات مجمع ذخایر اسلامی.

- کرمانی،          محمدکریم (1362)، دقایق العلاج، ترجمه عیسی ضیا کرمانی، کرمان، انتشارات سعادت. 

       -   محمد بن زکریا رازی ( 1378)، المنصوری فی الطب، ترجمه محمد ابراهیم ذاکر، تهران، انتشارات علوم پزشکی تهران.

  زارعی، نجمه (1400)، مبانی طب اسلامی (سکون و حرکت)،گروه صدای حکیم، تهران، ایران.

   تهیه شده توسط نجمه زارعی عضو تحریریه آموزش صدای حکیم و دستیار استاد یوسفی .