ناگفته های سیب زمینی در طب سنتی

ناگفته های  سیب زمینی در طب سنتی

 

مقدمه

خواص سیب زمینی در طب سنتی از این قرار است که: طبیعت سرد و تر دارد که برای افرادی با سوء مزاج بلغم، سودا، سرد و تر و سرد و خشک توصیه نمی شود و آنها را مستعد بیماری های مختلف می کند.(۱) سیب زمینی انواع مختلفی دارد؛ از جمله: سیب زمینی استانبولی، سیب زمینی پشندی، زمینی آلفا، سیب زمینی ترشی؛ که در این مقاله به معرفی سیب زمینی معمولی و سیب زمینی ترشی و خواص آنها، می پردازیم.(۲)

معرفی سیب زمینی معمولی و خواص آن در طب سنتی

سیب زمینی بومی قاره آمریکا بوده و در ایران نیز کشت می شود. گیاهی علفی با ساقه های زیرزمینی، دارای غده‌های های فراوان در انتها و ساقه هوایی راست و پر شاخه به ارتفاع سی تا ۱۰۰ سانتی متر است.(۲) اعضای سبز گیاه مانند برگ و ساقه به علت داشتن «سولانین» اثر مخدر و آرام کننده دارد و دردهای عصبی روماتیسمی، نزله های مزمن ششی، سرفه های خشک، اسهالهای همراه با حالات تحریکی را معالجه می نماید.(۲)غده سیب زمینی ضد اسکوربوت و نرمی مفاصل می باشد و ضماد تازه آن به صورت موضعی، برای التیام سوختگی های سطحی بدن بسیار مفید است.(۲)

به جهت تدابیر استفاده از سیب زمینی و خواص آن در طب سنتی، افرادی که سوء مزاج بلغم و سودا، سرد و تر و سرد و خشک دارند اگر تمایل به مصرف سیب زمینی داشتند حتماً آن را با ادویه های مناسب مانند: دارچین، آویشن، زیره، فلفل سیاه، نعنا، زنجبیل میل کنند و همچنین سیب زمینی را به همراه کره یا روغن حیوانی و یا گوشت مصرف کنند تا از مضرات آن در امان باشند. یکی از غذاهایی که سیب زمینی  جزء اصلی آن می‌باشد سالاد الویه است، که می تواند در بعضی از افراد سرد مزاج دل درد و اختلالات گوارشی ایجاد کند.(۱)  سیب زمینی جایگزین مناسبی برای نان و گندم در رژیم های غذایی نیست؛ لذا افراط در مصرف آن برای حفظ سلامتی مناسب نمی باشد.(۱)

معرفی سیب زمینی ترشی و خواص آن در طب سنتی

نوع دیگری از سیب زمینی، سیب زمینی ترشی است که در ایران بیشتر آنرا به عنوان یکی از اجزاء ترشی ها استفاده می‌کنند و به همین دلیل به سیب زمینی ترشی معروف است علیرغم آنکه طعم آن تقریبا شیرین است.

گیاه این نوع سیب زمینی گل‌هایی شبیه به آفتابگردان دارد البته کوچکتر از آفتابگردان و غده آن قابل استفاده است. طول این گیاه از ۵۰ سانتی متر تا دو و نیم متر می باشد و رنگ غده آن از زرد تا قرمز متغیر است.

اصلی‌ترین ماده موثر در این سیب زمینی «اینولین» است که برعکس  نشاسته در سیب زمینی معمولی، تاثیری بر قند خون بیماران دیابتی ندارد.

طعم سیب زمینی ترشی پخته شده لذیذ است و می‌توان از آن مانند سیب زمینی های معمولی در تهیه انواع غذاها استفاده کرد مثلاً طبخ کوکوی سیب زمینی با سیب زمینی ترشی از غذاهای خوشمزه‌ایست که می‌توان آن را تهیه کرد. البته ذکر این مطلب حائز اهمیت است که چون سیب زمینی ترشی، حاوی «اینولین» است ممکن است در برخی افراد که به این ماده حساسیت دارند دل درد و ناراحتی های روده ای ایجاد کند.

یک روش متفاوت پخت سیب زمینی:

یکی از روشهای پخت سیب زمینی که طعم متفاوتی را به آن میدهد، پخت سیب زمینی روی نمک است؛ به اینصورت که سیب زمینی‌های ریز رو خوب بشوييد و اجازه دهید که کامل خشک شود، بعد یک لایه نمک دریا کف قابلمه‌ای بریزید و سیب زمینی‌ها را با پوست، روی لایه نمک قرار دهید و درب قابلمه را با پارچه‌ای بپوشانید و روی حرارت بسیار کم قرار دهید. زمان پخت ۲ تا ۳ ساعت خواهد بود تا کامل سیب زمینی‌ها با حرارت نمک بپزند. حتما این نوع سیب زمینی را تجربه کنید.  

 

کلام آخر

از آنجایی که امروزه با هدف بزرگتر شدن و حجیم‌تر شدن محصولات کشاورزی از کودهای شیمیایی و نیترات استفاده می کنند بهتر است تا در تهیه انواع سیب زمینی، سیب زمینی های ریز را خریداری کنیم تا از گزند سم های شیمیایی در امان باشیم و به راحتی بتوانیم از سیب زمینی به مانند سایر مواد غذایی سالم استفاده کنیم و همواره برای استفاده از مواد غذایی به مزاج بدن توجه شود تا در دراز مدت دچار بیماریهای مختلف نشویم؛ و به ارگانیک بودن محصولات کشاورزی توجه ویژه‌ای داشته باشیم تا تولیدکنندگان نیز به جهت تمایل مصرف کنندگان در جهت تولید محصولات سالم اهتمام ورزند.

 

منابع:

۱. محسن. ۱۳۹۶. حفظ سلامتی از دیدگاه طب سنتی ایران. ۱ج. تهران-ایران: طب سنتی.

 

۲.جمعی از نویسندگان، مرکز تحقیقات رایانه ای قائمیه اصفهان. بدون تاریخ.  طب انتزاعی.

 

تهیه و تنظیم توسط :

مریم حسین پور شیرکوهی عضو تحریریه صدای حکیم و دستیار استاد یوسفی