چند خاصیت اعجاب انگیز ریواس در طب سنتی
مقدمه
امروزه نیاز به استفاده از محصولات و داروهای گیاهی دو
چندان شده است و تحقیقات بسیاری روی گیاهان مختلف انجام شده است که به نتایج فوق
العاده دست یافتند . یکی از این گیاهان ارزشمند ریواس است که فواید بسیاری دارد که
در مطالعاتی که انجام شده متوجه شدند که ریواس موجب کاهش قند و چربی خون می شود گیاه
ریواس متعلق به خانواده پولی گوناسه است و انواع مختلف آن در نقاط مختلف جهان نظیر
چین، ایران، هندوستان و ترکیه می روید .در این مقاله ریواس در طب سنتی را بررسی می
کنیم، تا انتها با ما همراه باشید :
ü
مختصری درباره ریواس
ü
خواص ریواس
ü
شیوه استفاده گیاه ریواس
ü موارد منع مصرف
مختصری درباره ریواس
ریواس با نام علمی Rheum ribes گیاهی پایا است از تیره ترشک ها
(هفت بندها) که به ريباس، ریواس و ریواند معروف است. این گیاه در اطراف نیشابور
رویش دارد و برگ های آن چرمی و ضخیم به رنگ سبز مایل به سرخ و در سطح پشتی آن
رگبرگ های برجسته و زبر دارد. ساقه، برگ و گل ریواس را می توان خام و پخته مصرف کرد
همچنین به صورت شربت و مربا نیز قابل مصرف
است. ریزوم های گیاه هم قابل استفاده هستند برگ های آن حاوی مقدار فراوانی اگزالات
است ریواس در طب سنتی طبیعت سرد و خشك درجه دوم دارد این گیاه داراى ترکیبات
فلاونوییدی، ويتامينهاى B، C ، A اسید اگزالیک، اسید سینامیک، ماده ای به اسم رئین، مواد چرب، کمی
اسانس، نشاسته زیاد و ماده تلخ بتاگلوکوگالین است.
خواص ریواس در طب سنتی
از برترین خواص ریواس می توان به این موارد
اشاره کرد تلطیف کننده، قابض و جمع کننده، نشاط آور، خنککننده ، تقویت کنندگی
معده و اعضای داخلی بدن و کبد گرم، باعث توقف استفراغ صفراوی و تشنگی می شود،
افزاینده اشتها، تسکین دهنده شدت صفرا، ملین اخلاط غلیظ و خام، پاک سازی مغز، مفید
برای انواع سردرد های سرد و صفراوی، آرام کننده دردهای کلیه، رحم و مثانه، تصفیه
کننده خون و برای یرقان هم سودمند است. رب ریواس از آب آن مقوی تر است و شربت آن را
بچه ها هم می توانند به خوبی هضم كنند. به همين دلیل مصرف آن در کسانی که دچار
بی اشتهایی، درد معده و بيماريهاى كبدى هستند، تجويز می شود. يكى دیگر از خواص ريواس در طب سنتی آن است كه لوز المعده را وادار به ترشح انسولين
می کند و قند خون را کاهش میدهد برگ آن داراى چندين نوع ترشى است همینطور برترین
خواص ريواس شامل این موارد می شود مفید برای تنگى نفس، بواسير، اسهال و عصاره آن
جهت افزایش قدرت بينايى و رفع لكه سفيد چشم سودمند است. در مجموع استفاده از
ریواس به صورت شربت، مربا و خام آن براى معده و روده یا کلا دستگاه گوارش اثر بخش
است همچنين ريواس در طب سنتی به سبب خاصيت تصفیه کنندگی در برطرف کردن بوی بد عرق
نقش مهمی دارد.
شیوه استفاده گیاه ریواس
با استفاده از این گیاه در انگلستان نوشابه خوش طعمی تهیه مىكنند. 10 كيلو
ريباس (ریواس) را به مدت 8 روز در 2 ليتر آب خيس مى کنند و هر دو سه روز يك بار
به هم زده و پس از هشت روز صاف نموده و داخل بشکه قرار می دهند و چند عدد ليمو
را از پوست جدا میکنند سپس 3کیلو شکر
اضافه میکنند و در مرحله بعد آب را با آن ترکیب میشود تا حجم آن به
50 ليتر برسد كه نوشابه بسيار عالی به دست می آید. اگر ریواس را با مقداری شکر
بجوشانیم تا به حالت عسلی شکل دربیاید. طعم دلپذیری پيدا می كند و از سردى آن کم
مىشود و به همين خاطر شربت آن در بين ايرانيان خواهان بیشتری دارد. پیشنهاد میکنم
حتما شربت ریواس را امتحان کنید ریواس در طب سنتی روش های مختلفی برای استفاده
دارد از برگ و ساقه تازه آن برای آماده کردن انواع خورش، مربا، دسر و ترشی می توان
بهره برد به علاوه جوشانده ساقه و ریشه خشک ریواس در طب سنتی برای درمان انواع
بیماری به کار گرفته می شود. مقدار تجویز شده برای این گیاه 100 گرم ساقه تازه یا
4-10 گرم پودر ساقه خشک است.
موارد منع مصرف ریواس در طب سنتی
برگهاى ريواس حاوی مقدار زيادى اگزالات می باشد.این که زیاده روی در مصرف آن برای کلیه مضر است. افراد سرد مزاج نباید در استفاده از این گیاه
افراط کنند ریواس برای سینه و نیروی جنسی زیان آور است و به همراه مصلح آن یعنی
انیسون و عسل باید مصرف شود همینطور استفاده بیش از اندازه موجب افت کلسیم در بدن
میشود.
منابع
1-مروری
بر کلیات طب سنتی دکتر ناصری .ص 255
2-زرگری
علی. گیاهان دارویی .چاپ چهارم. جلد 4. ص 233-241
3-عقیلی
خراسانی . مخزن الادویه . چاپ دوم .ص 488
4-مومن
حسینی محمد. تحفه حکیم مومن چاپ دوم. ص 124
5-میر
حیدر حسین. معارف گیاهی. چاپ اول. ص 92-100
6-دائرة
المعارف بزرگ طب اسلامى / ج3 / 206 / تركيبات شيميايى
7-دائرة
المعارف بزرگ طب اسلامى / ج3 / 208 / مشخصات بتانيكى
تهیه شده توسط فاطمه سلیمانی عضو تحریریه آموزشی صدای حکیم و دستیار استاد یوسفی