چقدر از غلبه صفرا و بیماریهای ناشی از آن مطلع هستیم؟
بررسی ۸ بیماری ناشی از غلبه صفرا
بدن همه انسانها دارای چهار ماده یا خلط به نام های
"خون، صفرا، بلغم و سودا" است. که برا ساس این چهار ماده مزاج بدن هر
فرد تعیین می شود.
امام رضا (ع) بدن انسان را به چهار خلط خون، بلغم، صفرا و
سودا تقسیم می کند و بعد از آن اعضای رئیسه بدن انسان را معرفی می کند.
سبک زندگی و خوراکی ها و غذاهایی که می خوریم در میزان این
چهار ماده موثر هستند. افزایش و کاهش در میزان هر کدام باعث ایجاد بیماریهایی در
بدن انسان می شود.
مولدات خلط صفرا غذاهای چرب، شیرین و تند و همچنین غذاهای
لطیف می باشند.
افراط در خوردن (پرخوری) باعث سوء مزاج صفرا در انسان می
گردد.
در این مقاله به بیماریهای ناشی از غلبه صفرا در طب سنتی
خواهیم پرداخت.
بررسی ۸ بیماری ناشی از غلبه صفرا
بدن همه انسانها دارای چهار ماده یا خلط به نام های
"خون، صفرا، بلغم و سودا" است. که برا ساس این چهار ماده مزاج بدن هر
فرد تعیین می شود.
امام رضا (ع) بدن انسان را به چهار خلط خون، بلغم، صفرا و
سودا تقسیم می کند و بعد از آن اعضای رئیسه بدن انسان را معرفی می کند.
سبک زندگی و خوراکی ها و غذاهایی که می خوریم در میزان این
چهار ماده موثر هستند. افزایش و کاهش در میزان هر کدام باعث ایجاد بیماریهایی در
بدن انسان می شود.
مولدات خلط صفرا غذاهای چرب، شیرین و تند و همچنین غذاهای
لطیف می باشند.
افراط در خوردن (پرخوری) باعث سوء مزاج صفرا در انسان می
گردد.
در این مقاله به بیماریهای ناشی از غلبه صفرا در طب سنتی
خواهیم پرداخت.
نشانه های غلبه صفرا:
·
زرد رنگ شدن صورت، چشم و زبان
·
تلخی و خشکی دهان
·
عطش بسیار
·
مطبوع بودن هوای خنک
·
نبض سریع و عظیم
·
ادرار رقیق و کم مایل به قرمز
·
دیدن آتش و رنگهای زرد در خواب / خواب پرواز کردن
·
گرم مزاجی
·
تمایل به خوردن شیرینی جات و شیر تازه
·
پوست خشک
·
فرو رفتن دورچشم
·
تلخی عرق
·
خارش بدن
·
سوزش معده
·
اسهال
·
لرزش
بیشتر بخوانید: آداب غذا خوردن در طب سنتی و اسلام
بیماریهای ناشی از غلبه صفرا در طب سنتی:
1. مالیخولیا
این بیماری ناشی
از افزایش صفرا در خون و بافت های بدن است.
علائم بیماری: خشمگین بودن – بدبین و پرخاشگر – زردی رنگ چشم و بول – زبان با بار زردرنگ – کم خوابی
درمان: مصرف مواد با مزاج سرد تا چند روز مانند بنفشه، بارهنگ،
تخم خیار، تخم کاهو، عناب و سپستان. وقتی بدن فرد آماده شد به او مسهل صفرا مانند
هلیله زرد خیس کرده یا مخلوط پودر گل بنفشه با ماست می دهند. و این دستور را تا
بهبودی کامل بیمار انجام دهد.
2. سردرد ناشی از غلبه صفرا:
سردرد یکی از
بیماریهای غلبه صفرا در طب سنتی است.
علائم بیماری: شدت حرارت بدن – خشکی لبها – تلخی دهان – نبض سریع – مدفوع عفونی – ادرار کدر و سنگین – خروج ادرار با سوزش
درمان: آش جو با عدس، آش کشک، آش آبغوره، آش چغندر با گشنیز، آش
آب نارنج، آش تمر هندی، آب انار، آب زرشک، آب پرتقال، آبغوره، آب آلو، آب عناب،
شربت نارنج، کاهو و خیار
-
مصرف این مواد باعث صاف شدن خون و کاهش درجه حرارت بدن و صاف و شفاف شدن رنگ
ادرار می گردد.
دستورات درمانی
طب سنتی: 1) مصرف روزانه تباشیر صدفی و
صندل سفید سائیده شده مخلوط با یک فنجان عرق بیدمشک، 2) مصرف روزانه جوشانده عناب،
زرشک، آلوی بخارا، آلوچه برقانی، سپستان، تمر هندی و گل بنفشه (هرکدام 10 گرم)
مخلوط با 3 گرم شاهتره و مقداری ترنجبین در صبح ناشتا 3) مصرف جوشانده آلبالو
همراه با شربت تمشک و سکنجبین
3. خارش پلک:
خارش پلک هم می
تواند یکی از بیماریهای غلبه صفرا در طب سنتی باشد.
درمان: 1) استفاده از آب گل همیشه بهار یا آب کدو به صورت ضماد
روی چشم 2) شستشوی پلکها با آب برگ کاسنی، گل نیلوفر، سبوس گندم و جو
4. خواب زیاد:
درمان: پوست هلیله ی زرد و مغز تخم خیار کوبیده شده را همراه با
کمی شکر در آب جوشانده و روزی سه وعده صبخ، ظهر و شب مقداری مصرف کنید.
5. چشم درد:
درد چشم هم یکی
از بیماریهای غلبه صفرا در طب سنتی است.
علائم بیماری: احساس پرده در جلوی چشم که با مالش برطرف می شود – خروج بی اختیار آب از چشم – سنگینی حدقه چشم
درمان: استفاده از موادی مانند ماهیچه بز، گوشت گوساله، گوشت جوجه
خروس، شیر برنج، پاچه گوسفند، سیب درختی، زالزالک، هویج، لیمو، گلابی، گیلاس،
ازگیل، فرنی و شیر
گیاهان درمانی طب
سنتی: میزان 5 گرم از برگ تیول، اسطوخدوس هندی، تخم گشنیز، بادرنجبویه، برگ
اکالیپتوس و قهوه خام زا نیم کوب کرده و بجوشانید. سپس هنگام جوشش با آن چشم را
بخور داده و کل سر را بندید؛ در نهایت یک استکان از آب آن را صاف کرده و مصرف
کنید.
نکته: افراط در مصرف خربزه در افراد با غلبه صفرا باعث ورم و
درد چشم خواهد شد.
6. ورم زبان:
یکی از بیماریهایی
که غلبه صفرا در طب سنتی موجب آن می شود، ورم کردن زبان است.
درمان: 1) مصرف آلو بخارا، آلوچه برقان، آش تمر، آبلیمو با شکر
برای ورم زبان نافع است. 2) غرغره آب کاهو یا آب کاسنی چند مرتبه در روز و یا
غرغره جوشانده بابونه شیرازی و گل بنفشه توشیه می شود.
7. یبوست:
درمان: 1) حل کردن 50 گرم شیر خشت در یک لیتر آب هندوانه و نوشیدن
به مرور آن
2) مصرف مخلوط یک
سیر خاکشیر و یک سیر سکنجبین
3) تنقیه با 10
مثقال جوشانده گل ختمی که صاف شده
4) مصرف غذاهای
روان مانند سوپ و آش رقیق، بهتر است آش شامل اسفناج، برگ چغندر، عدس، برنج و
مقداری آبغوره باشد.
8. تشنج:
درمان: سکنجبین، تمر هندی و آب انار برای این بیماری نافع است.
آشی حاوی جو، کدو، مرغ، گشنیز و گرد غوره هم می تواند خاصیت درمانی برای تشنج ناشی
از غلبه صفرا داشته باشد.
سایر
بیماریهای غلبه صفرا در طب سنتی:
تب نوبه، تیفوس،
مننژیت، برسام، یرقان، تاول های قرمز، سوزش مجاری ادرار، گرمی کبد
نکاتی
در رابطه با بیماریهای غلبه صفرا در طب سنتی:
-
کشک در ردمان سوء مزاج صفرا نافع است.
-
انار حدت صفرا را کاهش می دهد.
-
خرفه برای رفع سوزش معده ناشی از سوء مزاج صفرا مفید است.
منابع:
1. جرجانی، اسماعیل بن حسین. 1391.
ذخیره خوارزمشاهی. 1 ج. قم – ایران.
2. خسروی، مهدی. و خسروی، احمد علی.
1381. طب سنتی سینا. درمان بیماریهای مختلف با گیاهان دارویی. 1 ج. تهران – ایران.
3. کرمانی، محمد کریم بن ابراهیم. و
ضیاء ابراهیمی، عیسی. 1362. دقائق العلاج. 2 ج.
4. حاجی شریف، احمد. 1388. دایره المعارف گیاه درمانی ایران. 1 ج. تهران – ایران.
